ضرورت و کاربرد دوره:

تشخیص در طب سنتی ایرانی بر اساس استفاده از حواس پنج گانه طبیب (بویایی، چشایی، بینایی، شنوایی، و لامسه) صورت می گیرد و شامل شنیدن شرح حال، (دیدن رفتار و چهره بیمار (که اصطلاحا به آن فراست گفته می شود)، اندازه گیری اعضا، لمس کردن اعضای بیمار، گرفتن نبض، بررسی آنچه از بدن بیمار بیرون می آید شامل:: نفث (بزاق و خلط)، خون حاصل از حجامت فصد و عادت ماهیانه، عرق و چرک، رمص (قی چشم)، محتویات بیرون آمده بر اثر قی، قاروره و براز بیمار می شود.

در این میان استفاده از بسودن یا لمس کردن و بطور اختصاصی "نبض" در کنار دیدن و شنیدن،  نقش مهمی در تشخیص حالات درونی بدن دارد. ثبت درست نبض، نه تنها به تشخیص بیماری کمک می کند بلکه پیگیری بیمار در ویزیتهای بعدی توسط پزشک بیمار یا پزشکان دیگر را میسر می سازد. نبض یکی از قابلیتهای طب های سنتی است که قابل جایگزینی با دستگاه و برنامه نمی باشد مزیت طب سنتی ایرانی، استفاده از قابلیتهای قابل ثبت در رسیدن به تشخیص و پیگیری درمان است. از طرفی با تجربه ده سال اخیر در یافته ایم که نبض ایرانی، قابلیت وارد شدن به درمان و تشخیص در طب جدید را نیز دارا است. برای مثال تشخیص ضعف در نبض میتواند در مشاوره های بیهوشی و جراحی کمک کننده باشد.

  آموزش اصول نبض خوانی جزو دروس اولیه و پایه دانشجویان دوره تخصصی طب سنتی است که به صورت نظری و عملی تدریس می شود. تدریس آن به پزشکان عمومی و سایر تخصص ها که مایل به درمان و تشخیص از طریق طب ایرانی هستند نه تنها سطح طبابت را ارتقا خواهد داد بلکه به تفاهم و تعامل طب سنتی ایرانی با طب مدرن کمک خواهد کرد. خواندن نبض، با یک ذهن ورزیده و تمرین یافته نه تنها زمان بر نیست بلکه با کوتاه کردن مدت زمان تشخیص، در مدیریت زمان در مطبها و درمانگاهها مؤثر خواهد بود. 

ضرورت و کاربرد دوره:

مسمومیت های طبیعی شامل سه گروه اصلی جانوری، گیاهی و قارچی هستند و از آنجا که گردش در طبیعت خصوصا در فصول گرم سال بسیار رایج است در این فصول مسمومیت های طبیعی رواج بیشتری دارند. در کشور ما با توجه به شرایط اقلیمی انواع مختلفی از قارچ ها، گیاهان و جانوران سمی وجود دارند. هر ساله متاسفانه تعداد زیادی از هموطنان ما به دلیل عدم آگاهی و آشنایی با گیاهان و قارچ های سمی و مصرف آنها جان خود را از دست می دهند. همچنین ممکن است در حین گردش در طبیعت با جانوران سمی مختلف گزیده شده و دچار آسیب جدی شوند. از سوی دیگر بسیاری از علایم و عوارضی که در اثر مسمومیت با گیاهان، جانوران و قارچ ها ایجاد می شود غیراختصاصی بوده که در صورت عدم مداخله درمانی به جا و مناسب می تواند برای بیمار بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد زین رو آشنایی با عوامل این مسمومیت ها و گیاهان و جانوارن سمی بومی هر منطقه و آشنایی با روند درمان آنها بسیار ضروری است.

ذکر این نکته نیز ضروری است که با توجه به گسترش استفاده از گیاهان دارویی و طب سنتی ایران برای درمان بیماری ها، آشنایی با گیاهان و جانوران سمی به خصوص برای گیاه شناسانی و افرادی که در طبیعت مبادرت به جمع آوری گیاهان دارویی می نمایند به دلیل شباهت بسیاری از این گیاهان به یکدیگر بسیار ضروری می باشد.

از این رو دوره کوتاه مدت آشنایی با عوامل مسمومیت های طبیعی به منظور ارایه مطالب کاربردی به پزشکان و داروسازان عمومی و همچنین پرستاران که خط اول آگاهی بخشی و درمان بیماران هستند و همچنین جهت آگاهی بخشی به سایر تخصص های گروه های پزشکی و داروسازی به منظور تمایز هرچه بهتر علایم و درمان به موقع بیماران مسموم ارایه شده است.

ضرورت و کاربرد دوره:

با توجه به احیای طب سنتی ایرانی آکادمیک از سال 1386 و توسعه گسترده سلامتکدههای طب ایرانی روز به روز به افرادی که ضمن برخورداری از دانش اولیه علوم پزشکی با اصول انجام درست دستکاریها و اعمال یداوی نظیر ماساژ آشنایی داشته باشند بیشتر احساس میشود.

بهطور طبیعی پزشک بههنگام ویزیت بیمار فرصت انجام ماساژ ندارد و در مطبهای فیزیوتراپی نیز عمدتا فیزیوتراپی با دستگاه انجام میشود. لذا باید افرادی برای این شیوه درمانی سلامت بخش تربیت شوند.

ضرورت و کاربرد دوره:

بر اساس مبانی طب سنتی، ایرانی یکی از اصلی ترین مسائل تاثیرگذار در امر حفظ سلامتی و درمان بیماران اصلاح سبک زندگی خصوصاً امور مربوط به خوردن و آشامیدن است. رازی یکی از بزرگترین حکمای گذشته طب ایرانی بر این نکته تاکید می کند که قدم اول درمان بیماران قبل از تجویز دارو، درمان با غذا است.

پیشگیری و درمان با غذا دارای ویژگیهای گوناگونی از جمله صرفه اقتصادی، امکان تداوم استفاده از روش و دردسترس بودن است. بر همین اساس و با توجه به فرهنگ غنی آشپزی در ایران وکتب زیادی که در زمینه تغذیه وجود دارد لزوم آموزش این مبانی و نکات ضروری است تا با بکارگیری صحیح مواد غذایی و اصلاح رژیم غذایی جهت حفظ و ارتقا سلامت افراد جامعه اقدام شود.

ضرورت و کاربرد دوره:

از آنجایی که بیشترین میزان تعاملات و ارتباطات بیماران در زمان بستری با پرستاران می باشد لذا به نظر می رسد ارتقای سطح آگاهی و دانش این گروه از کادر پزشکی نه تنها بر بهبود کیفیت ارائه خدمات توسط ایشان منجر خواهد شد بلکه رضایت بیشتر خدمت گیرندگان را نیز در پی خواهد داشت. طب ایرانی که یکی از قدیمی ترین مکاتب طبی می باشد به دلیل جامعیتی که دارد می تواند کمک ارزنده ای در افزایش سطح توانمندی این گروه از ارائه دهندگان خدمات بنماید. تربیت پرستار دوره دیده در حوزه طب ایرانی سبب افزایش توانایی وی در مدیریت بیماران بر حسب مزاج آنها و ارائه تدابیر ساده به ایشان خواهد شد. ضمن اینکه با توجه به افزایش تعداد فارغ التحصیلان دکترای تخصصی طب ایرانی و ورود آنها به بازار کار، قطعا ضرورت وجود پرستاران آشنا به طب ایرانی در سلامتکده های تازه تاسیس (بنا به دستورالعمل و آیین نامه تاسیس سلامتکده های طب ایرانی) بیش از پیش احساس خواهد شد و بهتر هست زودتر از آنکه جامعه با حجم بالایی از تقاضا روبه رو شود، نسبت به تربیت افراد توانمند در این حوزه اقدام گردد. ضمن اینکه این آموزش در واقع فرصتی برای ایجاد اشتغال و درآمد زایی برای پرستارانی است که به هر دلیلی امکان ارائه خدمات در مراکز درمانی و بیمارستانی را ندارند (به عنوان مثال اشتغال به کار بازنشستگان این رشته در مطب های طب سنتی یا سلامتکده های خصوصی و دولتی طب ایرانی)

ضرورت و کاربرد دوره:

طب سنتي ايران به عنوان يک مکتب طبي سابقهدار، تدابیر بسیاری در زمينه سلامت حفظ سلامتی و تدابیر ساده جهت پیشگیری یا درمان بیماریها بيان ميکند. بنابراین بهرهمندی از این ظرفیت می‌تواند برای پزشکان عمومی مفید باشد.

به کارگیری تغذیه صحیح و اصلاح سبک زندگی و رعایت اصول حفظ سلامتی در کنار بهرهگیری علمی از گیاهان دارویی می‌تواند کمک به پیشگیری و درمان بسیاری از مشکلات نماید. به دلیل استقبال عمومی جامعه به طب سنتی و درمانهای مکمل، لزوم آشنایی گروههای پزشکی جهت پاسخدهی به این نیاز عمومی را  به نظر ضروری می‌رسد.

ضرورت و کاربرد دوره:

هوميوپاتي دانش درماني و هنر شفابخشي است كه براساس اصول كشف شده توسط ساموئل هانمن و طي تجارب باليني، توسعه يافته است. درمان به روش هوميوپاتي مشتمل بر انتخاب و تجويز يك داروي واحد است كه قبلاً با انجام آزمايش‌هايي روي انسان‌هاي سالم و نيز با استفاده از تجارب باليني، توانايي آن در ايجاد تصوير علائم مشابه بيمار به اثبات رسيده باشد. دارو در كمترين مقدار لازم براي انجام عمل شفابخشي تجويز مي‌گردد. هوميوپاتي با رويكرد كل‏نگرانه به بيمار، دارویي را تجویز میکند كه سيستم دفاعي بدن را تحريك مي‏كند، مزیت عمده این روش درمانی را میتوان استفاده از حداقل دوز دارو عنوان كرد بنابراین درمان به شيوه هوميوپاتي موجب كاهش مصرف داروهاي طب مدرن می‌شود که این امر  خود كمك بزرگي در جهت كاهش مصرف ارز و واردات داروست.

مزیت دیگر این روش درمان کاهش هزینه‌های تشخصی بیمار است . با توجه به رويكرد كل‌نگر هوميوپاتي به تشخيص و درمان بيماران، ارائه خدمات درماني به اين شيوه وابسته به وجود دستگاهها و آزمايشات پاراكلينيك گرانقيمت نيست و در درازمدت درخواستهاي غيرضروري پزشكان براي انجام پاراكلينيك كاهش مي‌يابد

در حال حاضر با وجود خدمات هوميوپاتي در كشور بصورت پراكنده و افزايش آگاهي عمومي نسبت به اين رشته از طريق منابع مختلف اطلاعاتي و خبري، شاهد افزايش تقاضاي عمومي بيماران به اين رشته هستيم. بطور نمونه مراكز درماني هوميوپاتي در كشور امارات پذيراي تعداد زيادي از بيماران ايراني هستند و اين بازگوكنندة افزايش تقاضاي بيماران ايراني براي اين روش درمان است. در عين حال با توجه به لزوم همگام بودن با پيشرفت و توسعه دانش پزشكي در دنيا، آموزش رسمي اين رشته در ايران شديداً مورد نياز به نظر مي‌رسد. از طرفي در حال حاضر تعداد زيادي از پزشكان و حتي غيرپزشكان ايراني با آموزشهاي غيررسمي در داخل كشور و نيز صرف هزينه و وقت زياد براي كسب آموزش هوميوپاتي در خارج از كشور به ارائه خدمات درماني هوميوپاتي اشتغال دارند. از اين رو به نظر مي‌رسد راه ‌اندازي آموزش اين رشته بطور رسمي جهت ساماندهي درمان به اين شيوه امري ضروري است.

بديهي است که بدون وجود آموزش معتبر، احتمال آموزش ديدن افراد توسط منابع غيرمعتبر و با سطح نازل وجود خواهد داشت و در اينصورت، علاوه بر اشاعه طب مكمل با كيفيت نازل و يا ارائه روشهاي غيراصولي و شخصي به عنوان طب مكمل، امكان استفاده نامناسب از اين روشها توسط افراد كم اطلاع وجود خواهد داشت و در نهايت نتيجه‌اي جز لطمه به سلامت عمومي حاصل نخواهد گرديد. زيرا اگرچه داروهاي طب مكمل كم‌عارضه و كم‌خطرند، اما چنانچه توسط افراد ناآگاه يا بصورت نامناسب مورد استفاده قرار گيرد، به هر حال موجب عوارض خواهند بود. لذا با ايجاد اين رشته آموزشي، علاوه بر تضمين كيفيت ارائه اين خدمات، راه قانونمند نمودن اين ارائه و جلوگيري از اشاعه روشهاي غيراستاندارد هموار خواهد شد.